Katma Değer Vergisi (KDV) — Azerbaycan’da uygulanan başlıca dolaylı vergilerden biridir ve ülke sınırları içinde satılan çoğu mal ve hizmete uygulanır. Bu makalede hangi işlemlerin vergilendirildiğini, hangi oranların geçerli olduğunu, kimlerin KDV mükellefi sayıldığını; ayrıca hesaplama, beyanname ve muafiyet kurallarını anlatacağız.
KDV’ye Hangi İşlemler Dahildir?
• Ülke içi mal ve hizmet satışları
• Malların Azerbaycan’a ithali
• Belirli dijital ve finansal hizmetler
Muafiyet Kapsamındaki Faaliyetler
• Arsa ve arazi satışları
• Finansal ve sigorta işlemleri
• Eğitim ve sağlık hizmetleri
KDV Oranları
• %18 — Çoğu mal ve hizmet için uygulanan standart oran
• %0 — İhracat işlemleri ve belirli mal/hizmet kategorileri için
Kimler KDV Mükellefidir?
• Yıllık cirosu 200.000 AZN’yi aşan tüzel ve gerçek kişiler
• İthalat işlemi yapan şirketler
200.000 AZN’nin altında ciroya sahip şirketler de isteğe bağlı olarak KDV mükellefi olabilir.
KDV Nasıl Hesaplanır ve Ödenir?
1. Vergi matrahının belirlenmesi:
KDV = (KDV’siz tutar) × %18
2. Giriş KDV’sinin mahsuplaşması:
Önceden ödenmiş KDV tutarı indirilir.
3. Ödenecek tutarın tespiti ve yatırılması:
Hesaplanan KDV eksi mahsup edilen KDV, devlet bütçesine ödenir.
Örnek:
• Mal satışı tutarı: 1.000 AZN (KDV’siz)
• Hesaplanan KDV: 1.000 × %18 = 180 AZN
• Önceki alışlarda ödenmiş KDV: 50 AZN
• Bankaya yatırılacak net KDV: 180 – 50 = 130 AZN
KDV Beyannamesi ve Cezalar
• Beyanname verme süresi: Bir sonraki ayın 20’sine kadar
• Beyanname türü: Vergi Dairesi’nin elektronik sistemi
Gecikme ve Hata Durumunda Uygulanacak Cezalar
• Geç sunulan beyanname: 40–100 AZN arası idari para cezası
• Hatalı beyannamede eksik beyan edilen vergiye %50’ye kadar ek yükümlülük
• Verginin geç ödenmesi: Ek ceza ve hesap blokaj riski
Sürekli ihlaller, vergi incelemeleri ve ek yaptırımlara yol açabilir.
KDV Muafiyetleri ve İstisnalar
• İhraç edilen mallar (%0 KDV)
• Eğitim ve sağlık hizmetleri
• Konut kiralama
• Yerli üretici tarım ürünleri satışı
• Uluslararası anlaşmalar ve diplomatik misyonlar
Sıkça Sorulan Sorular
1. Gümrük ve depozit KDV nedir?
• Gümrük KDV’si: İthalatta ödenir; vergi hesabınızda mahsup edilebilir (3 yıl içinde).
• Depozit KDV: Satış anında alıcı tarafından özel hesaba yatırılır; aynı ay içinde tedarikçilere ödemede kullanılabilir.
2. Gümrük KDV’si ana hesaba geri alınabilir mi?
— Evet, ancak yalnızca kurumlar vergisi beyannamesi verildikten sonra.
3. 3 yıl içinde kullanılmayan KDV ne olur?
— İade hakkı kaybolur; takip sürelerine dikkat etmek gerekir.
4. Yalnızca yabancı müşterilerle çalışan şirket KDV’ye kayıtlı olmalı mı?
— Evet, cirosu 200.000 AZN’yi aşarsa kayıt zorunludur; daha önce de isteğe bağlı kayıt mümkün.
Sonuç
Katma Değer Vergisi, Azerbaycan vergi sisteminin temel taşlarından biridir. Doğru hesaplama ve zamanında beyan, idari para cezalarından ve yaptırımlardan kaçınmanıza yardımcı olur. KDV konusunda uzman danışmanlık hizmeti almak isterseniz, ekibimiz ücretsiz destek sağlamaya hazırdır.
